Op zaterdag 15 september 2018 werd in een overvolle Keizersgracht kerk in Amsterdam ‘Donut D Day’ georganiseerd. Ik schat dat er wel tussen de 200 en 300 mensen aanwezig waren. “Donut D-day’ is bedoeld als een dag van reflexie op de huidige maatschappij en de mogelijkheden voor samenwerking van verschillende sociale bewegingen. De Donut of Dougnut als symbool voor de ideale maatschappij is bedacht door Kate Raworth. In 2017 kwam haar boek ‘Doughnut Economics’ uit. Naar analogie van de ronde zoete donut die je kunt eten is de wereld waarin we leven in drie cirkels verdeeld: in de binnenste cirkel, de “social foundation’ vinden we de rechtvaardige maatschappij, met o.a. voedsel, water, energie, gezondheid, onderwijs, werk en inkomen voor iedereen. Deze dingen moeten geproduceerd worden in een circulaire en regeneratieve en verdelende economie, in de ruimte die de aarde beschikbaar heeft. Dit is de tweede cirkel. In onze tijd is er nog een derde cirkel, daaromheen, waarbij roofbouw wordt gepleegd op de aarde. Met als gevolg milieurampen, klimaatverandering, vernietiging van ecologische diversiteit, etc. Zaak is, binnen de tweede cirkel te blijven en toch in de binnenste ring een rechtvaardige maatschappij te bereiken. Die tweede cirkel mag geen uitstulpingen kennen, want dat leidt tot milieurampen. Maar ernaar streven om een uitstulping naar buiten te voorkomen mag er ook niet toe leiden, dat vanuit de tweede cirkel naar binnen toe de rechtvaardige maatschappij qua inkomen en andere waarden en voorzieningen onder druk komt te staan. (De uitstulping naar buiten als het ware vervangen door een uitstulping naar binnen.) Op de dag kwam naar voren, dat vooral de angst van veel mensen voor die uitstulping naar binnen hen ervan weerhoudt steun te geven aan de noodzakelijke veranderingen.
Het was een informatieve dag, waarbij de stand van zaken in de beweging voor een alternatief voor het huidige kapitalistisch systeem in Nederland goed naar voren kwam. De dag werd georganiseerd door Katy Olivia van Tergouw van de beweging tegen ecocide (totale vernietiging van grote delen van de aarde te bestrijden door ecocide internationaal strafbaar te stellen) (www.ikbenaardebeschermer.nl), Alexander de Roo van de Vereniging basisinkomen (basisinkomen.nl), Marielle Cornielje van de Burgerbeweging (deburgerbeweging.nl), Conny Bergé van de beweging voor een ander financieel systeem (onsgeld.nu) en Johan Luijendijk (basisinkomen2018.nl) een politieke lobbygroep voor een specifieke variant van het basisinkomen.
Op de dag stonden eigenlijk twee discussie items centraal.
1. Het huidige kapitalistisch economisch stelsel is onhoudbaar. Het gaat ten koste van de aarde en veroorzaakt ecologische rampen. De eindige energie bronnen (fossiele brandstoffen) raken op. Het financiële systeem kan ieder ogenblik instorten. In dit kader waren er discussiebijdragen van mensen, die wilden vasthouden aan de markteconomie en het kapitalisme meer of minder wilden hervormen tot meer radicale geluiden die een geheel ander systeem wilden.
2. Als we een andere maatschappij willen, hoe kunnen we dat dan bereiken? Er werd een keur aan initiatieven gepresenteerd, van zeer concreet en praktisch tot meer abstract, die allen probeerden te bereiken dat mensen het heft in eigen handen nemen en in het kader van samenwerking met anderen nu al die andere maatschappij vorm proberen te geven. Een belangrijk gespreksonderwerp was daarbij het basisinkomen.
De twee items liepen een beetje door elkaar gedurende de dag, maar steeds kwamen verschillen van inzicht hoe om te gaan met de ‘markteconomie’ naar voren.
Ad1. Wat betreft de analyse van het kapitalistisch economisch systeem begon de dag met een videoboodschap van Kate Raworth. Haar bijdrage kun je zien op de website van Donut D-Day: http://donutdday.nl/.
Van de dag heb ik verschillende verslagen gemaakt. Die zijn hier te vinden
Harro van Boven van D’66 over het basisinkomen
Initiatieven om de wereld te veranderen
Nog meer initiatieven om de wereld te veranderen.
Anne Knol van Milieudefensie en de dilemma’s van een campagneleider
Klaas van Egmond en de problemen van het geldsysteem